Eerder dit jaar nam Brill de Duitse activiteiten over van uitgever Vandenhoeck & Ruprecht Verlage (V&R). Brill koopt voor 4 miljoen euro de vakbladen, merkrechten en wetenschappelijke publicaties van het Duitse onderdeel van deze eeuwenoude uitgever.  

V&R realiseerde vorig jaar een omzet van circa 10 miljoen euro, waarmee de totaalomzet voor Brill stijgt naar rond de 48 miljoen euro. Duitsland moet na Nederland Brills tweede thuismarkt worden en met de overname is deze ambitie verwezenlijkt. Inmiddels wordt grosso modo een derde van de omzet geboekt bij onze oosterburen. 

De overname past volgens CEO Peter Coebergh goed bij Brill. V&R is, net als Brill, een uitgever in de geesteswetenschappen, met een oorspronkelijke focus op filosofie en theologie.  

Ook qua historie en cultuur komen de bedrijven overeen; V&R was een familiebedrijf, waar de elfde generatie de scepter zwaaide. Net als Brill, dat weliswaar een beursnotering heeft maar prat gaat op haar onafhankelijkheid, gaan de wortels daarmee ver terug.  

Versloft 
Deze lange geschiedenis bleek voor V&R ook meteen de achilleshiel. De laatste generatie binnen het familiebedrijf heeft de binding verloren en daardoor verslofte de organisatie. Nieuw management heeft in het jaar voor de overname de strategie geëvalueerd en kwam tot de conclusie dat V&R er op eigen kracht eigenlijk niet bovenop te krijgen is. Het zal een belangrijke reden zijn voor het feit dat Brill een bescheiden ogende multiple van 0,4 keer de omzet betaalde voor de overname. De niche-uitgever uit Leiden wordt zelf tegen 1,3 keer de omzet gewaardeerd op het Damrak.  

Na een mislukte eerdere vrijage in 2017 kwam de overname door Brill daarmee deze keer wel van de grond. Brill wacht een flinke kluif om het bedrijf toekomstbestendig te maken.  

Hiervoor moet V&R overgaan naar meer digitale producten zoals e-books en journals. Ook moet V&R meer ‘on demand’ gaan drukken en worden de digitale systemen van beide ondernemingen in elkaar gevlochten.  

Als gevolg van de ingrepen verwacht Brill dat de omzet van V&R zal groeien, terwijl de kosten omlaag worden gebracht. Op de middellange termijn moet de winstgevendheid van V&R richting het niveau van Brill groeien. 

Lange weg  
Maar zo ver lijkt het nog lang niet. Zo blijkt uit de uitspraken over de kosten van de integratie, die worden uitgesmeerd over 2021 en 2022. Over de omvang van die kosten liet Brill niets los op de jaarvergadering.   

Maar CEO Peter Coebergh liet desgevraagd wel weten dat de overname het rendement op het geïnvesteerde kapitaal – ROIC, plat gezegd de winst gedeeld door de boekwaarde van uitgegeven boeken, vakbladen en tijdschriften – van Brill als geheel met 3 tot 4 procentpunt zal drukken.  

Vorig jaar bedroeg Brills ROIC 13,9 procent; een winst van 3,4 miljoen euro gedeeld door 24,5 miljoen aan geïnvesteerde middelen. Een daling van de ROIC met 4 procentpunt, zou – gegeven de stijging van de kapitaalsbasis met 4 miljoen euro (de overnamesom) – impliceren dat de winst van de nieuwe combinatie zal dalen ten opzichte van vorig jaar.  

Rendementsval verraadt hoge herstelwerkzaamheden V&R 



Aangezien Brill liet weten dat V&R nu (beperkt) winstgevend is, betekent dit dat Brill de komende jaren flinke kosten moet maken om de Duitse uitgever uit het slop te trekken.  

Pas in 2023 draagt de overname na aftrek van kosten bij aan het operationeel resultaat (ebitda), zo gaf Brill aan in het persbericht waarin melding werd gemaakt van de transactie.

Maar het zal waarschijnlijk nog een stuk langer duren voor Brills rendement weer op het niveau zal zijn van voor de overname.